Համագործակցում ենք, որ փոխենք մթնոլորտը, ինչպես փոխեցինք Սահմանադրությունը. Ա. Ռուստամյան

«Հայ Յեղափոխական Դաշնակցությունն» ընդունում է, որ իշխանությունները հեղինակազրկված են և իշխանությունների հետ համագործակցելով հեղինակազրկվում են նաև իրենք: Այսօր ԱԺ-ում լրագրողների հարցերին պատասխանելով ասաց ՀՅԴ խմբակցության ղեկավար Արմեն Ռուստամյանը: Վերջինս նշեց, որ իրենք համագործակցում են հեղինակազրկված իշխանությունների հետ, որ փոխեն մթնոլորտը, ինչպես փոխեցին Սահմանադրությունը:
- Իշխանություններից խուսափում են «կոալիցիա» բառը կիրառել: Ի վերջո, կոալիցիա կազմվելո՞ւ է, թե՞ ոչ:
— Մենք որևէ բանից չենք խուսափում, կոչում ենք իրերն իրենց անուններով: Խոսքը համագործակցության մասին է, որը կարող է տարբեր ձևերով արտահայտվել: Համագործակցության պայմանները, անհրաժեշտությունը ինքնին առաջացել էր Սահմանադրության հանրաքվեի դրական արդյունքներից հետո: Ակնհայտ է, որ հանրաքվեով ամրագրված սահմանադրական նոր կարգին միս ու արյուն տալ է պետք: Մի կողմ քաշվել այս գործընթացում, դիտորդի դեր ստանձնել, ճիշտ չէ: Մենք երբեք կոալիցիա ինքնանպատակ առանց բացատրության ո՛չ մտել, ո՛չ դուրս ենք եկել: Հիմա տեսնում ենք հիմքերը, երկիրը փոխել ենք ուզում: Մենք երբեք չենք խուսափել համագործակցելուց այս նպատակի համար:
- Ո՞ր ոլորտներն են ՀՅԴ-ի համար սկզբունքային, ո՞ր ոլորտներում պետք է պատասխանատվություն ստանձնեք՝ հանուն ձեր նպատակի իրականացման:
— Առանձին ոլորտի մասին խոսելն անիմաստ է: Մենք երկրի ազգային պետական ուղեգծի մասին ենք խոսում: Սա ունի քաղաքական, իրավական, օրենսդրական, սոցիալ-տնտեսական ոլորտներ: Պորտֆելների մասին խոսելը վաղ է, որովհետև որևէ համաձայնություն գոյություն չունի:
- Ինչո՞ւ համաձայնություն չկա: Ձեր պահանջները շա՞տ են:
— Շատի կամ քչի հարց չէ, պարզապես դեռ եզրակացության չենք հասել:
- Գուցե ՀՅԴ-ի պահանջները մե՞ծ են:
— Պետք է համապատասխան տեղում համապատասխան գործընթացների հետ կապված պայմանավորվածություն ձեռք բերվի, համաձայնություն լինի: Հենց լինի համաձայնություն, դուք այդ մասին կիմանաք: Ի՞նչ տարբերություն մի քանի օր առաջ կամ հետո: Դիմողը, որ համաձայնության գնանք, եղել է ՀՀԿ-ն, մենք ներկայացրել ենք մեր մոտեցումները, դրանք երբ ի մի բերվեն, հետո կհրապարակվեն:
- Նախկինում հանդես էիք գալիս համակարգային իշխանափոխության դիրքերից: Հիմա ինչպե՞ս եք համագործակցում մի ուժի հետ, որին նախկինում արմատապես փոխել էիք ուզում:
— Մենք ասել ենք ամբողջական իշխանափոխություն՝ ենթադրելով համակարգի այնպիսի փոփոխություն, որն ինքնին այդ իշխանափոխությունը իրականացնելու է: Իշխանափոխության հիմնական գլխավոր հիմքերը մենք դրել ենք: Իշխանափոխությունը պետք է կատարվի ժողովրդի կողմից, իսկ դրա համար տրվում է այս հնարավորությունը այս փոփոխություններով: Ընտրության միջոցով մարդիկ հիմա հնարավորություն ունեն իշխանափոխություն անեն: Մենք ստեղծել ենք պայմաններ, որ ժողովուրդը իր համար ձեռնտու իշխանություն ընտրի: Այս հարցը լուծված ենք համարում: Երկրում կառավարման համակարգն է փոխվել, որը թույլ չէր տալիս իշխանափոխություն, երկրորդը՝ ընտրական համակարգը, որի վրա մենք աշխատում ենք, որը նույնպես բանակցությունների թեմա է: Ես վստահ եմ, որ 2017թ.-ին ունենալու ենք աննախադեպ որակով անցկացրած ընտրություններ: Լինելու են նոր պայմաններ, որ ժողովուրդն ընտրի իր իշխանությանը: Բանակցությունների սեղանի շուրջ քննարկվում են մարտավարական հարցեր, դրանք կհամապատասխանեցնենք, երբ ռազմավարությունը լինի:
- Պարոն Ռուստամյան, ՀՅԴ-ն չի կարողանալու փոփոխություններ անել, երբ մինչև 2018թ.-ը նախագահական ընտրական համակարգն է գործելու: Ինչո՞ւ եք այդ դեպքում համագործակցում:
— Պետք է հստակ լինի, որ եթե լինի կոալիցիա, իրական կոալիցիա լինել չի կարող, որովհետև նախագահական համակարգում իրական կոալիցիայի մասին խոսելը տեղին չէ, եթե անիմաստ չէ: Կոալիցիան, որը տեղի կունենա, կլինի 2017թ.-ից հետո: Հիմա, մենք խոսում ենք համագործակցության մասին: Բնական է, եթե ամբողջ նախարարներն էլ լինեն մերը, անիմաստ է, որ մի բան անես, երբ նախագահը քոնը չէ: Եթե տեսնենք, որ ոչինչ չենք փոխի՝ չենք մտնի: Մենք արդեն իսկ փոխել ենք:
- Ի՞նչն եք փոխել:
— Ամբողջ համակարգը, քաղաքական ամբողջ համակարգը՝ սահմանադրական նոր կարգով: Այդ ամենը արել է ՀՅԴ-ն՝ հինգ պատգամավորով:
- Այսինքն՝ կարծում եք, որ եթե չաջակցեիք իշխանություններին սահմանադրական փոփոխությունների հարցում՝ դրանք չէի՞ն ընդունվի:
— Այո, իհարկե չէին ընդունվի: Եթե չմտնեինք այս պրոցեսի մեջ հաստատ չէր լինի: Մարդիկ պետք է աչքերը բացեն ու տեսնեն՝ ինչ է եղել իրականում, ով էր քարոզում, ով «այո» ասում, ով աշխատում:
- Կարողանալո՞ւ եք ինչ-որ բան փոխել այս կարճ ժամանակահատվածում:
— Նորից եմ բացատրում: Այս Սահմանադրությունից բխում են առնվազն 10-15 առաջնահերթ օրենքներ, բխում են 400-ից ավել օրենսդրական փոփոխություններ, որոնց համահեղինակը պետք է լինես: Փորձը ցույց տվեց, որ եթե դրսից ես խոսում, ասածներդ չի արձանագրվում վերջնական տեքստի մեջ: Ինչպես մենք եղանք համահեղինակ սահմանադրական փոփոխությունների հարցում, այնպես էլ համահեղինակ պետք է լինենք դրանից բխող փոփոխությունների, օրենքների ընդունման հարցում: Սա մեր գլխավոր նպատակն է, ոչ պակաս կարևոր է, քան ունենալ Սահմանադրություն, որովհետև դա կմնա ոչ լիակատար, եթե չարվեն այս փոփոխությունները: Մենք շատերին ապացուցելու բան ունենք, դուք էլ չեք ընդունում, որ Հայաստանում լուրջ բան է կատարվել՝ փոխելով Սահմանադրությունը, մենք սա ապացուցելու ենք առաջին հերթին «ոչ» ասողներին: Բա կողքից դիտորդի դերում հանդես գալով մենք այս խնդիրը լիարժեք չէինք կարող լուծել: Սա է մեզ դրդող հիմնական պատճառը, որ գնանք ավելի սերտ համագործակցության՝ հասկանալով, որ շատերը դա չեն հասկանա, ինչ ցեխ ասես չեն շպրտի, ինչպես միշտ է եղել, բայց մենք վստահ ենք, որ սա ճիշտ է ու գնալու ենք՝ ով ինչ ուզում է խոսի: Ոչինչ, թող մենք մի քիչ վարկանիշի անկում ունենանք…
- Այսինքն՝ ընդունում եք, որ Դաշնակցության վարկանիշը նվազում է՝ իշխանությունների հետ համագործակցելով:
— Իհարկե, բնականաբար, իշխանության հետ լինելն ինքնին վարկանիշի անկում է ենթադրում: Բայց ավելի լավ է ես այս գինը վճարեմ, քան ազգովի վճարենք պետությունը կորցնելու գինը: Դրա համար ենք մենք գնացել այս ճանապարհով, միշտ էլ չենք վախեցել մեր վարկանիշի կորուստից, միշտ էլ վստահ ենք եղել, որ արդյունքները ավելի կարևոր են, քան ինչ քո մասին այդ ընթացքում խոսում էին: Բա ասում էին՝ Դաշնակցությունը մեռած է, թաղել էին մեզ… Որ ասում էինք՝ դաշնակցությունը թաղելու խոսակցությունները չափազանցված են: Բա որ մեռած է՝ հիմա ինչի՞ են հետաքրքրվում, որ ստեղ կլինի, թե՝ էնտեղ: Բա թող անտեսեն:
- ՀՀԿ-ն ունի՞ ձեր կարիքը:
— Բնականաբար, երկիրն է վատ վիճակում, իշխանություններն էլ՝ այդ թվում: Իրենք հասկացան, որ այդպես շարունակել հնարավոր չէ: Ոչինչ, թող այս ընթացքում էլ մի քիչ հայհոյեն, բայց կունենանք շատ ավելի լավ Հայաստան: Ինչպես ասում են՝ «հանուն գալիք վառ խարույկի ես պատրաստ եմ այսօր ծխալ, հանուն վաղվա ճշմարտության, թող որ այսօր լինեմ սխալ». Պարույր Սևակ:
- Հիմա ՀՅԴ-ն ընդդիմությո՞ւն է:
— Մենք Դաշնակցություն ենք: Դաշնակցությանը չի կարելի պարզ սխեմաներով դիտարկել, մենք պարզունակ կուսակցություն չենք: 32 երկրներում ՀՅԴ-ն կառույցներ ունի, ո՞ր կուսակցությունը ունի նման տարածվածություն:
- Ինչպե՞ս եք համագործակցելու մի ուժի հետ, որը ինչպես ասացիք՝ հեղինակազրկված է:
— Այս վիճակով իշխանությունները հեղինակազրկված են, բայց հենց նույն իշխանություններին ժողովուրդը ձայն է տալիս… Էդ հեղինակազրկված ուժը մեզ ղեկավարում է: Եթե մենք չփոխենք այս համակարգը, նույնն է լինելու, նույնն է մնալու, եթե այդտեղ կարող ես գործ անել, ինչու չանես…
- Ընդդիմությանը միանայիք, նրանց հետ փոխեիք իշխանությունը:
— Քառյակին միացանք, մեր ասածները չարեց՝ տրոհվեց: Թող մնային մեր գծի վրա… բայց չդիմացան, սխալ մարտավարություն էին ընտրել: Մենք մտնում ենք, որ իշխանության որակը փոխվի, մոտեցումները փոխվեն: